سوء عاقبت از دیدگاه قرآن و روایات/باقرعلی بلتی 

چکيده

پایان یافتن زندگی با سرانجام نیک و رهایی از سرانجام و عاقبت بد آرزوی هر موحدی است، با توجه به اهمیت این مسأله، این رساله در خصوص سوء عاقبت از دیدگاه قرآن و روایات پرداخته شده است و مسائل پیرامون آن در پنج فصل تنظیم و مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، سوء عاقبت در اصطلاح قرآنی و روایی به پایان یافتن زندگی دنیوی و آغاز زندگی اخروی با حالت بدی و بدبختی اطلاق می شود و تعابیری چون شقاوت، ضلالت، و مانند آن به این مطلب اشاره دارد، و نتیجه گرفته می شود که این تعابیر عقوبات دنیوی را شامل نمی شود، و نیز در این پژوهش رابطه سوء عاقبت را با اختیار انسان مورد بحث قرار گرفته و در ضمن آن، مسائل ذیل مورد بررسی قرار گرفته است، رابطه سوء عاقبت با (أ. هدف آفرینش انسان (ب. سنت های الهی (ج. سرنوشت انسان (د. اعمال انسان. و دیدگاه جبرگرایان و مکتب اهل بیت را در خصوص آن تبیین و سپس دیدگاه جبر، مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است و به این نتیجه رسیده است که دیدگاه جبر در این باره مردود و با قرآن و سنت معارض است، و ثابت می شود که سوء عاقبت نتیجه اعمال و رفتار اختیاری انسان می باشد. بحث دیگری که در این تحقیق صورت گرفته زمینه های سوء عاقبت می باشد و برخی از موارد مانند تربیت خانوادگی، دوستان ناباب، حاکمان جور، جامعه فاسد، تهاجمات فرهنگی و غیره را به عنوان زمینه های سوء عاقبت مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه رسیده است که گرچه برخی امور زمینه انحراف را در انسان ایجاد می کند ولی اختیار را از انسان سلب نمی کند و سعادت و شقاوت به خواست و اراده خود او بستگی دارد. در بخش دیگری از این تحقیق به عوامل سوء عاقبت پرداخته شده است و مصادیقی مانند کفر، شرک، نفاق، تکبر، حسد، ظلم، حرام خواری و غیره را به عنوان عوامل آن در سه بخش (أ. عوامل فکری (ب. عوامل رفتاری (ج. عوامل اخلاقی، مورد بحث قرار داده است و ثابت شده است که این امور انسان را به سوء عاقبت دچار می سازد، و در ضمن به پیامدها و عواقب سوء آن عوامل، نظیر هلاکت، شقاوت، سلب توفیق توبه، خروج از ایمان، دخول در دوزخ، محرومیت از بهشت وغیره که در قرآن و روایات آمده است اشاره شده است، و همچنین در این تحقیق راهکارهای رهایی از سوء عاقبت نیز بحث شده است و مواردی چون ایمان، توبه و بازگشت، دعا و نیایش، تفکر و عبرت پذیری، نگران نسبت به عاقبت، یاد مرگ وغیره را به عنوان راهکارهای رهایی از سوء عاقبت در دوبخش (أ. راهکارهای فکری و عقیدتی (ب. راهکارهای عملی و اخلاقی، مورد بحث و بررسی قرار داده و ثابت شده است که پایبندی و عمل به این امور که مورد تأکید شارع مقدس می باشد باعث سعادت اخروی و موجب رهایی از سوء عاقبت می باشد و در ضمن به بعضی از ثمرات آن ها مانند آمرزش گناهان، سعادت اخروی، نوید به بهشت و غیره به عنوان نقش این امور در رهایی از سوء عاقبت مورد اشاره قرار گرفته است.

برای مطالعہ کامل رجوع کنید

jrbpak12@gmail.com